A groazar khempf boma mage vintzarn. Iz da sèll gepuntet in haup teme vo Eusalp – da européan Stratedjì vor da alpinar redjong – asó azpe da bartn soin ågenump von belesch vorsitz vor djar 2022, boda bart soin vürgevüart pittnåndar von zboa autonome Provintzan vo Tria un Poatzan. Nidar nåmp in haup teme boda soin khent inngevüart in progråmm boma sait drå drauzoarbata (khempfan kontra dar klimatesche bèkslom un dar hång zbisnen in stattn un di periferian afte Alpm un voralpm) soindara åndre boda stian starch ka hèrtz in Trentino. Dar fokus affon hång zbisnen statt un teldar, gem kontra azta di lentar vo pèrge learnse un di sachandarn boda mochan khemmen getånt vor ditza, beng, internet, dianst. Darzuar ditza gian vürsnen zo macha formatziong un nåsüachan zo vüara aftz ünsarne alpinar lentar daz peste boda iz, auznützante vor ditza in lånt sistèm von schualn. Disar iz dar bege gezoaget von asesór vor di schualn, di universitét un kultùr vodar Provìntz vo Tria boda hatt genump toal pittnåndar pinn südtirolar governatór in trèff online bodase iz gehaltet zbisnen in frantzesege vorsitz un in belese vorsitz vo Eusalp. A trèff augelekk zo grüaza in übargång vodar governance pitt alln in lentar boda soin toal – Eusalp iz gemacht vo 7 State Österraich, Beleschlånt, Fråntscha, Taütschlånt, Slovenja, Svaitz un Liechtenstein, in allz 48 redjongen gelebet vo mearar baz 80 mildjü laüt – vorå in frantzesege untarsekretar afte teritoriàl pintom un da belese untarsekretaren vor in sud un da teritoriàl pintom.

In trèff, durchgevüart vodar Farnesina, dar belese untarsekretar hatt khött vorgèllzGott in frantzesege vorsitz un izzese gratulìart vor di bölle, di sterche un in koradjo von zboa provintzan autonome innzotreta in an söttan malamentarn momént, konditzionàrt vodar pandemì boda hatt gevüart zo mocha vorspetarn di bèkslom von vorsitz vo Eusalp.

Von trèff izta auzkhent ke ’z bart soin a sberar khempf, sichar a bichtega arbat vor di zboa autonome Provìntzan. Di makroredjong, hatta khött dar frantzesege untarsekretar, bart soin grüntlich vor da ekologesche un klimatesche übargång afte Alpm un hatt gesichart in gröazarste schütz in belese Vorsitz, khödantese dakòrto pinn haup teme vürgevüart.

Vor in trentinar asesor, hatta geredet dar Vorsitzar vodar autonome Provìntz vo Poatzan. Dar belese vorsitz vallt in an kriteschen momént. Auzkhemmen vodar krise vodar pandemì, dar ånfång von européan Green Deal un vodar ekologesche übargång, ’z gèlt zuargètt von “Piano nazionale di ripresa e resilienza” soinz allz okasiongen nèt zo vorlìara. Rispundarn dar khlimatesche bèkslom boda sbert hèrta mearar afte gåntzan Alpm iz daz earst zo tüana. Zo tüana eppaz konkrèt izta mångl zo nütza mindar enerdjia, zo pezzra in modo bomase nützt, un zo nütza hèrta mearar di enerdjia bodase mag vornaügarn.

Börtar boda pazzan in Tretino o boda gloabet starch aftaz sèll boda mage khemmen getånt pinn belese vorsitz vo Eusalp. Di zboa Tria un Poatzan, izta khent khött bart arbatn åna zo untarprochase in gåntz pittnåndar.

Übarsetzt von Schaltarle vor di zung von Toalkamou vodar Zimbar Hoachebene
(Traduzione a cura dello Sportello linguistico della Magnifica Comunità degli Altipiani Cimbri)